«کربلا»، شهر بدون مرز

تکایایی که در ایام محرم به پا می‌شود و زیارتگاه‌هایی که تحت عنوان «رأس الحسین» یا مناسبت های دیگر، یادگاه‌ حضرت اباعبدالله علیه السلام است، در نظر مردم هیچگاه به قداست و عظمت سرزمین کربلا نیست. مکانی که پذیرنده اجسام مطهر امام حسین علیه السلام و یاران شهیدش می‌باشد. با این حال، اگر با دیده حق بین به جریان عاشورا نگاه کنیم، یاد امام حسین علیه السلام و آرزوی همرزمی با او و پیکار با دشمنانش به کربلای جغرافیایی و زمانی ختم نمی‌شود؛ بلکه در همه مکان ها و اعصار جاری است.

---

 

تاریخ کتاب ساز یا تاریخ زندگی ساز

از دو منظر می‌توان به تاریخ نگاه کرد. در نگاه بسیاری ازمردم، تاریخ عبارتست از ثبت و ضبط وقایع برای رساندن به آیندگان و در نتیجه تاریخ عبارتست از مجموعه‌ای از اعداد و ارقام و وقایع که در نظم زمانی خاصی در کتابها ضبط شده‌اند. اما عده‌ای دیگر نیز هستند که در تاریخ به دنبال هویت خود می‌گردند و خود را به جای افراد تاریخی می‌گذارند و عملکرد خود را در آن زمان شناسایی می‌کنند. برای این افراد ساده است که به خود از طریقی جدای ملیت و زمانه و مکانه و عادات و رسوم بنگرند تا بفهمند که اگر در زمان حضرت حسین علیه السلام زندگی می‌کردند؛ جزو گروه‌های راضی یا ظالم می‌بودند یا جزو یاران حسین علیه السلام.

 

تاریخ و جغرافیا؛ مقولاتی هم‌آمیز و هم‌آموز

در ایمان ما خدا نامحدود است و او را از قیدهای زمان و مکان آزاد می‌دانیم؛ در اینصورت می‌توانیم درک کنیم که تاریخی که ما در آن زندگی می‌کنیم و سرزمینی که ما هم اکنون در آن به سر می‌بریم، دو حد و مرزی است که ما مخلوقات در آن گرفتار هستیم و حقیقت ما، امری خارج از این دو است. همانطور که تفاوتهای نژادی و جسمی و خلقی و ملی و زبانی، هیچکدام در نزد خدا اصیل نیست و در قیامت همه اینها برداشته می‌شود، زمان و مکان ما نیز در نزد خدا اصیل نیست و خدا ما را در بستر تاریخ و جغرافیایمان چنان در کوران زندگی قرار می‌دهد و آنچنان ما را در معرض رویدادهای مختلف قرار می‌دهد و واکنشهای ما را ثبت می‌کند که به طور کامل از عهده آزمون ما بر می‌آید؛ همانگونه که از عهده آزمون اقوام پیشین تاریخ و مردمان مناطق دیگر جغرافیا برآمده است.

کربلا به جز بیم، امید هم دارد. امید به اینکه با مراقبت دائمی از خود و پناه جویی مستمر به خدا، بتوان روزی در کربلا و عاشورای خود در کنار یاران امام حسین علیه السلام باشیم و بمانیم و ثابت کنیم که در یک عمر این دعا را خالصانه می‌گفته‌ایم که "یا لیتنی کنت معکم فأفوز فوزا عظیما" (ای کاش با شما بودم تا به کامیابی باعظمتی دست می‌یافتم)

کل یوم عاشوراء؛ کل ارض کربلاء

بنابراین همانطور که به رغم زندگی در زمان حاضر، با کل تاریخ بشر ارتباط داریم و تاریخ حقیقیمان ورای تاریخ جسممان است، در جغرافیای کنونی کشورمان نیز محصور هستیم؛ اما جغرافیای حقیقیمان با همه عالم مرتبط است. به عبارت دیگر، کسانی که آرزوی همراهی با پیامبر خدا یا امامان و کشته شدن در رکاب آنها را دارند، باید بدانند که آرزویی دست نیافتنی و محال را در دل نمی‌پرورانند، بلکه به امید واقعیتی دست یافتنی – هرچند جدی و طاقت‌نیاز – مشغولند.

بعد از شهادت امام حسین (ع)در روز عاشورا ، چه اتفاقاتی در عالم رخ داد؟

بسم الله الرحمن الرحیم بعد از شهادت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا ، چه اتفاقاتی در عالم رخ داد؟ شیعیان ، اعتقاد دارند که نصب امام و جانشین پیامبر به دست خداوند است و مردم اجازه دخالت در انتخاب امام ندارند ؛ همان طوری که انتخاب پیامبر به دست خداوند است و مردم حق انتخاب نبی را ندارند . در قرآن کریم آیات بسیاری وجود دارد که این مطلب را ثابت می‌کند . خداوند کریم در باره امامت حضرت ابراهیم علیه السلام می‌فرماید : إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماما . البقره / 124 . من تو را امام و پیشواى مردم قرار دادم‏ ! و نیز می‌فرماید : وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ  وَ کلاًُّ جَعَلْنَا نَبِیًّا . مریم / 49 . ما اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و هر یک را پیامبرى (بزرگ) قرار دادیم ! طبق این آیه ، جعل امامت حضرت ابراهیم به دست خدا بوده است ؛ همان طوری که جعل نبوت او به دست خدا بود ؛ اما هیچ آیه در قرآن وجود ندارد که انتخاب نبی و امام را به دست مردم سپرده باشد . و نیز شیعیان اعتقاد دارند همان طوری که پیامبران الهی برای اثبات نبوت و رسالت  نیاز به  ارائه معجزه و کرامات خارق العاده داشتند ، اوصیاء و جانشینان آنان نیز باید برای اثبات امامت خویش از کرامت و معجزه استفاده می کردند و گرنه سخن آنان پذیرفته نشده و قابل تصدیق نیست . و ائمه اهل بیت علیهم السلام ، هر کدام دارای معجزات و کراماتی بوده اند که افراد با دیدن آن ها از ائمه ، سخن آنان را پذیرفته و به امامت آنان تن می دادند . حضرت سید الشهداء علیه السلام امام سوم شیعیان ، دارای معجزات  و کرامات زیادی در زمان حیاتشان و حتی بعد از شهادتش بوده که این معجزات ثابت می کند ، آن بزرگوار ، امام بر حق و منصوب از جانب خداوند و جانشین شایسته بعد از برادرش امام حسن علیه السلام است ؛ زیرا محال است خداوند این معجزات و کرامات را به دست نا اهلان و مدعیان دروغین ولایت الهی بسپارد و نعوذ بالله با در اختیار قرار دادن این معجزات به دست آن ها زمینه های گمراهی مردم را مهیا سازد . ما در این مختصر ، سعی می کنیم به معجزاتی از امام حسین بپردازیم که بعد از شهادت آن حضرت در عالم اتفاق افتاده است ، معجزات منحصر به فردی که عقل هر عاقلی را مبهوت کرده می کند . بی تردید ، هر یک از این معجزات برای روشن شدن حقیقت برای حق پرستان و کسانی که به دنبال هدایت الهی هستند کفایت می کند ؛ البته به شرطی که تعصب های جاهلی را  کنار گذاشته شده و فقط با چشم دل به این معجزات نگریسته شود .

روایت عاشورا در رسانه های سنتی و مدرن

برگزاری مراسم سوگواری در ماه محرم و در میان مسلمانان، یک عزاداری عادی نیست که اگر بود، تا این حد با زندگی فردی و اجتماعی مردم آمیخته نشده بود. 
کارکردهای عاشورا علاوه برآن که در ایجاد پایداری و روحیه حماسه و جوانمردی و شهادت طلبی، همواره نقش آفرین است، وحدت و انسجام را در بین اعضای 
جامعه مستحکم می‌کند. عاشورا، واقعه ای است عظیم که در سال ۶۱ هجری قمری ( ۶۸۰/ م ) در کربلا روی داد و رخدادهای حماسه وار و درعین حال هولناک
آن، موجب شد که به‌عنوان یکی از ماندگارترین حوادث تاریخی مطرح شود. 
عاشورا، کارکردهای فراوانی در عرصه های فردی و اجتماعی داشته و منشاء حوادث و جنبش هایی در طول تاریخ اسلام شده است. نقشی که عاشورا در زندگی 
مسلمانان ایفا کرده بی شک مدیون شخصیت امام حسین (ع ) و یارانش و ایستادگی ومقاومت آنان در برابر ظلم و جور حکومت یزید است. تاکنون صدها کتاب، 
مقاله، فیلم، شعر و اثر هنری در وصف امام حسن(ع ) و نهضت ماندگار او خلق شده، اما جذابیت این رویداد و شخصیت های کم نظیر آن برای بشر امروز هنوز 
باقی است. جذابیتی که موجب می‌شود مسلمانان در گوشه و کنار عالم در ایام محرم با یاد و خاطره آن پیشوای شجاع و پرهیزگار، عالم را رنگ دیگری بزنند. 
برگزاری مراسم سوگواری در ماه محرم و در میان مسلمانان، یک عزاداری عادی نیست که اگر بود، تا این حد بازندگی فردی و اجتماعی مردم آمیخته نشده بود. کارکردهای عاشورا علاوه برآن که در ایجاد پایداری و روحیه حماسه و جوانمردی و شهادت طلبی، همواره نقش آفرین است، وحدت و انسجام را در بین اعضای جامعه مستحکم می‌کند.

همچنین آینه ای که عاشورا در برابر ما قرار می دهد، آنقدر روشن و شفاف است که هرکس می تواند الگوی خود را در آن پیدا کند.در مورد واقعه عاشورا آنچه 
اهمیت دارد، دوام و بقای آن است که تاکنون همچنان پویا و اثرگذار حفظ شده وهمین امر موجب تقویت کارکردهای آن نیز شده است. اما دلیل بقای آن تاکنون 
چه بوده است؟ چرا حاکمان و مردمی که این واقعه سوزناک و غم انگیز را رقم زدند، علیرغم تلاشهای بسیار نتوانستند آن را به گونه ای که خود می خواستند،
تحریف و به آیندگان منتقل کنند ؟ آیا رسانه های آن زمان کارایی نداشتند یااین که شیوه و روش انتقال پیام عاشورا با دیگر وقایع متفاوت بوده است؟
برای تحلیل نقش مهم رسانه ها درانتقال وقایع روز عاشورا و شهادت امام حسین (ع )، نیازمند آن هستیم که ابتدا به شیوه های ارتباطات در جامعه سنتی بپردازیم. فرهنگ شفاهی و ارتباطات رو در رو، مهمترین ویژگی رسانه ها در گذشته است، زمانی که فرهنگ به میزان فعلی نوشتاری نبود و شکلهای مختلفی از ارتباط ارزش و اعتبار داشت که می توانست با عامه مردم ارتباط برقرار کند. حضور مردم در کاروانسراها،میدان های عمومی، بازارها و فضاهایی چون قهوه خانه ها، نه تنها موجب گذراندن اوقات فراغت آنان می شد بلکه به اطلاع‌رسانی و یادگیری و تبادل تجربه نیز منجر می شد. این شبکه ارتباطی اگرچه طی قرنها پایدار بود اما تا حدودی متحول شد و رسانه های نوین از دل آن پدید آمد. در رسانه های مدرن،کارکردهای اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی مورد توجه قرار گرفت و مخاطبان نیز دررده بندی های جدید جای گرفتند. اما در گستره وسیع جهان اسلام، ارتباط رسانه ای شکل های ویژه ای داشته است که با ادیان دیگر تفاوت اساسی دارد.

از آن خوشم که شدم نوکر سرای حسین

از آن خوشم که شدم نوکر سرای حسین
منم غلام کسی که بود گدای حسین

دو چشم داده خداوند تا که گریه کنم
یکی برای حسن آن یکی برای حسین

یقین که آتش دوزخ حرام گردیده
به جسم آنکه بود یار آشنای حسین

برای بخشش کوه گناه یک راه است
بریز قطره ی اشکی تو در عزای حسین

دلیل شش گوشه بودن ضریح امام حسین(ع)

 چرا برخلاف ضریح و مرقد امان دیگر، ضریح مرقد مطهر سیدالشهدا(ع) شش گوشه ساخته شده است.
در این باره روایت های گوناگونی وجود دارد. اما مجموع این روایت ها و آن چه نزدیک تر به منطق به نظر می رسد، آن چیزی است که شیخ مفید(ره) در کتاب «الارشادات» آورده است. او در بخشی از این کتاب نام ۱۷ نفر از شهدای بنی هاشم در روزعاشورا را ذکر کرده و  نوشته است:«آنان پایین پای آن حضرت در یک قبر (گودی بزرگ) دفن شدند و هیچ اثری از قبر آنان نیست و فقط زائران با اشاره به زمین در طرف پای امام ـ علیه السّلام ـ آنان را زیارت می‌کنند و علی بن الحسین ـ علیهم السّلام ـ (علی اکبر) از جملة آنان است.برخی گفته‌اند: محل دفن علی اکبر نسبت به قبر امام حسین ـ علیه السّلام ـ نزدیک‌ترین محل است.»
در بعضی از روایات دیگر از جمله کتاب «کامل الزیارات» جعفر بن محمد قمی هم آمده است: «امام سجاد ـ علیه السّلام ـ (با قدرت امامت و ولایت) به کربلا آمد و بنی‌اسد را سرگردان یافت، چون که میان سرها و بدن‌ها جدایی افتاده بود و آنها راهی برای شناخت نداشتند، امام زین العابدین ـ علیه السّلام ـ از تصمیم خود برای دفن شهیدان خبر داد، آن گاه به جانب جسم پدر رفت، با وی معانقه کرد و با صدای بلند گریست، سپس به سویی رفت و با کنار زدن مقداری کمی خاک قبری آماده ظاهر شد، به تنهایی پدر را در قبر گذاشت و فرمود: با من کسی هست که مرا کمک کند و بعد از هموار کردن قبر، روی آن نوشت: «هذا قبر الحسین بن علی بن ابی طالب الّذی قتلوه عطشاناً غریباً»؛ این قبر حسین بن علی بن ابی طالب است، آن حسینی که او را با لب تشنه و غریبانه کشتند.

خبرگزاری حج: هفتمین دوره طرح ملی بوی سیب برگزار می‌شود

 

هفتمین دوره طرح ملی بوی سیب از دو بخش مکتوب و رادیویی شامل موضوعاتی همانند کربلا جاری در زمان و مکان، نماز ظهر عاشورا، عزت حسینی از کربلا تا شام، حسینی ماندن و دشمن‌شناسی تشکیل شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، حجت الاسلام محمد لطفی نیاسر مدیر رادیو معارف در دیدار با حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید که شامگاه سه‌شنبه در مدرسه امام سجاد (ع) برگزار شد از برگزاری هفتمین دوره طرح ملی بوی سیب خبر داد.

 

گفتنی است، هفتمین دوره طرح ملی بوی سیب از ۴ آبان ماه تا ۲ آذر ماه سال ۹۳ مصادف با اول تا پایان محرم الحرام برگزار می‌شود.

این مسابقه از دو بخش مکتوب و رادیویی شامل موضوعاتی همانند کربلا جاری در زمان و مکان، نماز ظهر عاشورا، عزت حسینی از کربلا تا شام، حسینی ماندن و دشمن‌شناسی تشکیل شده است.

مسابقه مکتوب نیز از ایده‌های نو، نقد و نظر و رادیو نگاران تشکیل شده که خود رادیو نگاران نیز شامل رسانه‌های مکتوب و خبرگزاری‌ها، وبلاگ‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌شود.

. قرآن خواندن سر مطهّر سیّدالشهداء

یکى از این عوامل قرائت قرآن توسط سر مطهّر حضرت سیّدالشهداء علیه السلام بود. ابن عساکر که خود از اهل شام است، مى گوید: سه روز سر مطهر امام حسین علیه السلام را در شهر شام بر محلّى نصب کردند و از آن سر مطهّر آیه شریفه (أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْکَهْفِ وَالرَّقیمِ کانُوا مِنْ آیاتِنا عَجَبًا)1 شنیده مى شد.2

اشاره اى به نقش معاویه در حادثه کربلا

نقش معاویه در قضیّه کربلا از آن هنگام آغاز شد که فرزندش را ولى عهد خود قرار داد. پس خرده گیرى بر یزید، خود به خود متوجّه کسى خواهد بود که او را به این مقام رسانده است و افزون بر آن، خلفاى پیشین نیز مقصر خواهند بود; ولى، بنابر تحقیقات انجام شده، مطلب بالاتر از این است.
ما مدّعى آن هستیم که شهادت سیّدالشهداء علیه السلام در عراق، نقشه خود معاویه بوده که یزید آن را اجرا کرده است و با تأمّل، صبر و دقّت در مطالبى که در پیش مى آید، این حقیقت از حقایق ناگفته عاشورا روشن خواهد شد.
اکنون، ناگزیریم مطالب گفته شده را به دقّت بررسى کنیم; ولى قبل از ورود به بحث، ناچاریم تذکر دهیم که مبارزه با واقعه عاشورا فقط دیدگاه گروهى از علماء اهل سنّت است و چنان که گذشت، عدّه دیگرى از بزرگان آنان، بر آن گروه متعصّب به شدّت انتقاد کرده اند:
ـ وقتى حافظ ابوالحسن هیثمى دیدگاه ابن خلدون را نقل مى نماید، او را لعن مى کند و به او دشنام مى دهد و اشک مى ریزد!
ـ حافظ ابن حجر مکّى، موضع گیرى ابن عربى مالکى را نقل مى کند و مى گوید: این کلام بدن انسان را به لرزه مى اندازد.
ـ در برابر عبدالقادر گیلانى که مى گفت: روز عاشورا باید روز شادى و سرور باشد. ابن جوزى حنبلى مى گفت: چنین حرف هایى باطل است. آراستن، سرور و شادى در روز عاشورا و حرف هایى از این قبیل را نمى توان به پیامبر صلى اللّه علیه وآله نسبت داد و این دروغ است.
ما در آینده سخنان دیگر دانشمندان اهل سنّت را در قرن هاى مختلف، از احمد بن حنبل تا شهاب الدین آلوسى بغدادى و شیخ محمّد عبده مصرى و دیگران نقل خواهیم نمود و خواهید دید که همه آن بزرگان، یزید را لعن کرده و از کار او اعلام بى زارى و نفرت نموده و حتّى برخى از آن ها به صراحت او را تکفیر کرده اند.

چرایى مبارزه با حادثه عاشورا

حادثه عاشورا در گذر تاریخ

چرا مبارزه با حادثه عاشورا؟
عزادارى شعارى است که تیر آن معاویه را هدف قرار مى دهد. از این رو یکى دیگر از دلیل هاى مبارزه با سیّدالشهداء علیه السلام، واقعه عاشورا و عزادارى این است که اگر از امام حسین علیه السلام و شهادتش دم بزنیم، سرانجام به طعن معاویه مى انجامد. پس باید با عزادارى مبارزه کنند و از مراسم عاشورا جلوگیرى کنند تا به صحابه اى که همراه معاویه و یزید بودند و با یزید دست بیعت داده اند، خدشه اى وارد نشود!

ائمّه و اهتمام در بزرگ داشت حادثه عاشورا

حادثه عاشورا در گذر تاریخ
ائمّه و اهتمام در بزرگ داشت حادثه عاشورا
چنان که پیش تر اشاره شد، شیعه امامیه همیشه مورد حمله و تهاجم بوده است و علماى ما در مسائل مختلف اعتقادى، فقهى و... مدافع حریم و مکتب تشیّع بوده اند. از مواردى که همواره بهانه جویان به آن بهانه به مذهب ما تهاجم نموده اند، واقعه کربلا و عاشوراى سیّدالشهداء علیه السلام است.
از همان محرم سال 61 هجرى که این ماجرا پیش آمد، ائمّه اطهار سلام اللّه علیهم و شیعیان اهل بیت به پیروى از رهبران خود همواره این روز بزرگ را زنده نگه داشته اند. البته بنیان گذار مراسم عزادارى سیّدالشهداء علیه السلام خود رسول اللّه صلى اللّه علیه وآله بوده اند که احادیث شیعى و سنّى در این مسئله بیش از حد تواتر است.1
از طرفى، دشمنان و مخالفان ما همواره سعى کرده اند که این روز فراموش شود و آثار و تبعات آن از بین برود. در واقع، به همان میزان که ائمّه علیهم السلام و دیگر افراد خاندان رسالت کوشش کرده اند تا این روز باقى بماند و به بقاى آن اهتمام ورزیده اند، دشمنان به گونه هاى مختلف کوشیده اند تا آثار این حادثه از میان برود و این روز فراموش شود.
بنابراین، روز عاشورا روز تعامل و تقابل دو جبهه شده است. جبهه اى که مى خواهد این روز باقى بماند و جبهه دیگرى که هدفش از بین بردن این روز مهم و تاریخى است.
بدیهى است که در تاریخ اسلام کمتر روزى است که این ویژگى را داشته باشد که از آن جمله مى توان روز غدیر را نمونه اى از همین روزها به شمار آورد که از روز نخست حادثه غدیر خم کسانى سعى کرده اند آن را انکار کنند و برخى در کم رنگ جلوه دادن و بى اهمیت نمودن آن روز تلاش کرده اند و در مقابل، اهل ولایت تمام سعى و کوشش خود را به جهت احیا و زنده ماندن آن روز جاودانى به کار بسته اند.
این ویژگى (انکار و اثبات) بر عظمت و حساسیت روزهاى غدیر و عاشورا دلالت دارد.