«کربلا»، شهر بدون مرز

تکایایی که در ایام محرم به پا میشود و زیارتگاههایی که تحت عنوان «رأس الحسین» یا مناسبت های دیگر، یادگاه حضرت اباعبدالله علیه السلام است، در نظر مردم هیچگاه به قداست و عظمت سرزمین کربلا نیست. مکانی که پذیرنده اجسام مطهر امام حسین علیه السلام و یاران شهیدش میباشد. با این حال، اگر با دیده حق بین به جریان عاشورا نگاه کنیم، یاد امام حسین علیه السلام و آرزوی همرزمی با او و پیکار با دشمنانش به کربلای جغرافیایی و زمانی ختم نمیشود؛ بلکه در همه مکان ها و اعصار جاری است.
تاریخ کتاب ساز یا تاریخ زندگی ساز
از دو منظر میتوان به تاریخ نگاه کرد. در نگاه بسیاری ازمردم، تاریخ عبارتست از ثبت و ضبط وقایع برای رساندن به آیندگان و در نتیجه تاریخ عبارتست از مجموعهای از اعداد و ارقام و وقایع که در نظم زمانی خاصی در کتابها ضبط شدهاند. اما عدهای دیگر نیز هستند که در تاریخ به دنبال هویت خود میگردند و خود را به جای افراد تاریخی میگذارند و عملکرد خود را در آن زمان شناسایی میکنند. برای این افراد ساده است که به خود از طریقی جدای ملیت و زمانه و مکانه و عادات و رسوم بنگرند تا بفهمند که اگر در زمان حضرت حسین علیه السلام زندگی میکردند؛ جزو گروههای راضی یا ظالم میبودند یا جزو یاران حسین علیه السلام.
تاریخ و جغرافیا؛ مقولاتی همآمیز و همآموز
در ایمان ما خدا نامحدود است و او را از قیدهای زمان و مکان آزاد میدانیم؛ در اینصورت میتوانیم درک کنیم که تاریخی که ما در آن زندگی میکنیم و سرزمینی که ما هم اکنون در آن به سر میبریم، دو حد و مرزی است که ما مخلوقات در آن گرفتار هستیم و حقیقت ما، امری خارج از این دو است. همانطور که تفاوتهای نژادی و جسمی و خلقی و ملی و زبانی، هیچکدام در نزد خدا اصیل نیست و در قیامت همه اینها برداشته میشود، زمان و مکان ما نیز در نزد خدا اصیل نیست و خدا ما را در بستر تاریخ و جغرافیایمان چنان در کوران زندگی قرار میدهد و آنچنان ما را در معرض رویدادهای مختلف قرار میدهد و واکنشهای ما را ثبت میکند که به طور کامل از عهده آزمون ما بر میآید؛ همانگونه که از عهده آزمون اقوام پیشین تاریخ و مردمان مناطق دیگر جغرافیا برآمده است.
کل یوم عاشوراء؛ کل ارض کربلاء
بنابراین همانطور که به رغم زندگی در زمان حاضر، با کل تاریخ بشر ارتباط داریم و تاریخ حقیقیمان ورای تاریخ جسممان است، در جغرافیای کنونی کشورمان نیز محصور هستیم؛ اما جغرافیای حقیقیمان با همه عالم مرتبط است. به عبارت دیگر، کسانی که آرزوی همراهی با پیامبر خدا یا امامان و کشته شدن در رکاب آنها را دارند، باید بدانند که آرزویی دست نیافتنی و محال را در دل نمیپرورانند، بلکه به امید واقعیتی دست یافتنی – هرچند جدی و طاقتنیاز – مشغولند.